Hayatımızdaki rastgele bir hususta işler âlâ gitmediğinde ya da konfor alanımızın dışına çıkma ihtimali doğduğunda, beynimizde beklenti içindeki ebeveyn rolünü oynayan iç eleştirmenin sesi düzgünce açılır. Elimizden gelenin en uygununu yapsak da o ses bir türlü tatmin olamaz. Küçücük bir yanılgıyı büyüttükçe büyütür ve bizi bitmek tükenmek bilmeyen bir tenkit yağmuruna meblağ. Onun üzere mükemmeliyetçi birisi için yanılgı yapmanın ölümcül sonuçları olmalıdır. Bazen ses o kadar baskın olur ki artık elimizden geldiği kadarını bile yapamaz hale geliriz. O ses haklı çıktıkça da gündelik hayatımızda onu daha fazla duymaya başlarız.

İç eleştirmenin sesi, en küçük küsurda canımıza okurken en büyük gerçeği göz gerisi eder: İnsan tabiatı gereği sonlu bir varlıktır ve her insan yanılgı yapar. Hayatımızda rol model olarak gördüğümüz beşerler bile! Lakin iç eleştirmen, “Onlar kusur yapabilir lakin sen yapamazsın.” üzere bir büyüklenmeci tutumla bizi yönetmeye çalışır ki bu tutum da bize hizmet etmez. Değerli olan yapılan kusurların farkına varıp onlardan ders çıkarabilmektir.

Yapılan araştırmalara nazaran ortalama bir insan bir yıl içerisinde koyduğu maksatların yalnızca %9’unu gerçekleştirebilmektedir. Bu bilgilere karşın, yüksek beklentiler içinde büyümüş olanlarımız amaçlarımızı gerçek dışı düzeylerde tutmaya devam eder ve iç eleştirmenin hiç muhtaçlığımız olmayan cüret kırıcı kelamlarıyla ilerlemeye çalışırız.

Peki, bu beklenti içindeki ve yüksek standartları olan iç eleştirmen sesle nasıl gayret edebiliriz?

Sesin sahibini fark et.

Bu ses kimin sesi? Nereden geliyor? Bunu söyleyen nitekim sen misin, sana hizmet eden bir ses mi, yoksa içinde bulunduğun toplumun doğrularından ya da sana öğretilen dayatma gerçeklerden mi besleniyor? Yanıtları belirlemek, hayatınla örtüşmeyen, oburunun doğrularına nazaran şekillenmiş bu sesleri kesmene yardımcı olur.

Öz şefkatini artır.

İç eleştirmen sesin seni eleştirdiği durumu fark ettiğin anda, bu durumu çok kıymet verdiğin ya da senin dayanağına sahiden muhtaçlığı olan birinin başına gelmiş üzere düşün. Bu kişi sahiden senin yardımına muhtaçlığı olan birisi. Ona nasıl davranırdın, neler söylerdin? Ona söyleyeceğin cümleleri bir yere not al ve ayna karşısına geçip bu cümleleri adeta ona karşı söylermişçesine kendine söyle.

Hatalarınla yüzleş ve onlardan öğren.

Gelişimin arkasında yüzleşme hamaseti bulduğumuz kusurlarımız var. Bu nedenle yaptığın kusur toplum normlarına nazaran ne kadar makus olursa olsun, onu büyütmek ve kendini çaresizliğe itmek yerine kendine şu soruları sor: Bu sahiden bir kusur mı? Bu yanılgıyı neden yaptın ya da bu duruma nasıl düştün? O an aklında neler vardı? Sonuçları kimde ne tesir bıraktı? Tüm bunlardan ne öğrendin? Neyi farklı yapsan bunu önlerdin? Tekrarını yaşamamak için neye gereksinimin var? Bu muhtaçlığı karşılamak için ne yapacaksın? Bu alıştırmayı yazarak yapman senin için daha yararlı olacaktır.

4.Durun ve nefes almak için vakit ayırın.

Nefes ve hayat koçu karar vermede zorlandığınız durumlarda her vakit kullanabileceğiniz bu kolay nefes antrenmanını öneriyor. Burnunuzdan nefes alırken dörde kadar sayıyorsunuz, yedi saniye tutuyorsunuz ve sekiz saniyede ağızdan nefesinizi veriyorsunuz. Bu nefeslerden üç defa yapmayı deneyebilirsin

5.Sessizliğe ulaşın ve iç sesinizin gelmesi için alan oluşturun.

Nasıl mı? Televizyonunuzu ve telefonunuzu kapatarak başlayabilirsiniz. Tabiatta yürüyüşe çıkın, kendinizle baş başa kalın. Bulaşık yıkama, duş alma ve antrenman yapma üzere aktiviteler de zihninizi boşaltmaya ve iç sesinizi çıkarmaya yardımcı olur.

6..Mizah ile gücünüzü toplayın

Kahkaha, gerilim ve gerginliği gidermeye yardımcı olarak kendinizle olumsuz konuşmaya başlamadan evvel sizi durdurabilir. Şirin hayvan görüntüleri, komik kesitler, sit com yahut stand up gösterileri zihninizi aksiliklerden uzaklaştırarak daha olumlu bir tavırda kalmanıza yardımcı olabilir.

7.Etrafınızı müspet beşerlerle çevreleyin

Fark etseniz de etmeseniz de etrafınızdaki insanların bakış açısını ve hislerini özümseyebilirsiniz. Buna negatiflik ve olumluluk de dahildir, bu yüzden4. mümkün olduğunca bardağın dolu tarafını görmeyi başaran şahıslarla etrafınızı sarabilirsiniz.

8.Olumlamalardan faydalanın

Olumlamalar, olumlu bir iç ses geliştirmenize yardımcı olacak en güçlü araçlardır. Kendinize ne söylerseniz, ona inanmaya başlarsınız. Yeteneksiz olduğunuzu lisana getirirseniz, o denli hisseder, o denli davranırsınız; lakin kendinize ne kadar başarılı, yaratıcı, sevgi dolu olduğunuzu söylerseniz hepsini gerçeğe dönüştürebilirsiniz. Hangi tıp olumlamalara gereksiniminiz olduğunu bulmak, iç dünyanızda kısa bir seyahate çıkmak için kendinize evvel şunları sorun:

Nasıl hissediyorum?
Aklımda ne var?
Hayalim ne?
Neye inanıyorum?
Kendimi nasıl destekleyebilirim?

Daha sonra en çok duymaya gereksiniminiz olan ve en güçlü destekçiniz olan ‘kendinizden’ duyduğunuzda size yeterli hissettirecek, içinizdeki gücü, inancı, sevgiyi açığa çıkarmanızı sağlayacak telaffuzları bulabilirsiniz.